داستان سرایی (Storytelling) چیست؟

داستان سرایی چیست؟

داستان سرایی از قدیم در تمام فرهنگ ها و جوامع، یک هنر محسوب میشد. زبان داستان ها به گونه ای است که هر فردی با هر گویش و قومیت می تواند داستان ها را درک کند. داستان ها، حس تخیل را برانگیخته می کنند و بین گوینده و شنونده ارتباط برقرار می کند. داستان گفتن، هنر بازی کردن با کلمات است. در حالیکه افراد می توانند داستان بنویسند، عده ای از افراد که صدای فوق العاده ای دارند با بهبود مهارت های داستان سرایی شان می توانند از طرف سازمان، برند یا کسب و کارشان تبدیل به یک راوی یا داستان پردازشوند. شما احتملاً با این افراد آشنا هستید، ما معمولا آنها را بازاریاب و نویسنده ی محتوا خطاب می کنیم. هر یک از اعضای سازمان می توانند داستان سرایی کنند. اما قبل از اینکه سراغ آشنایی با نحوه ی داستان سرایی برویم، بیاید درباره ی علت داستان سرایی صحبت کنیم.

چرا داستان سرایی می کنیم؟

دلایل مختلفی برای داستان سرایی وجود دارد، ما برای فروش، آموزش یا سرگرمی داستان می نویسیم. ما از قرن ها پیش داستان سرایی می کردیم حتی زمانی که نوشتن یاد نداشتیم، داستان ها در پروسه ی تکامل ما انسان ها اهمیت زیادی داشتند. داستان سرایی باعث می شود تصور کنیم که در آینده چه اتفاقاتی رخ خواهد داد و خودمان را برای آن اتفاق ها آماده کنیم. الان می خواهم این را توضیح دهم که چرا داستان سرایی روشی برای به اشتراک گذاری و توضیح اطلاعات است؟

داستان ها می توانند پیام های پیچیده را ساده کنند

همه ی ما هنگام تلاش برای درک ایده های جدید، دچار سردرگمی شده ایم. اینجا داستان سرایی به ما کمک می کند. به مواقعی فکر کنیم که داستانها به ما کمک کردند تا مفاهیم را بهتر درک کنیم. شاید یک معلم برای توضیح مسئله ی ریاضی از یک مثال های واقعی استفاده کرده، یا یک سخنران از یک مطالعه موردی برای اشتراک گذاری داده های پیچیده استفاده کرده است.

یکی از بزرگترین نقاط قوت داستان سرایی در تجارت، تبدیل مفاهیم پیچیده وغیرملموس به مفاهیم ساده است. شرکت اَپل را در نظر بگیرید،  نحوه ی استفاده از رایانه ها و گوشی های هوشمند برای یک مصرف کننده ی معمولی کمی پیچیده است. این شرکت ها با ارائه ی داستان های واقعی، دقیقاً توصیف می کنند که محصولات شان برای کاربران چه مزایایی دارد.

داستان ها باعث برقراری ارتباط افراد با هم می شوند

همانطور که قبلاً گفتم، زبان داستان ها به صورتی است که به راحتی با خواندن آنها می توانیم داستان را درک کنیم. همه ی ما با موضوع داستان ارتباط برقرار می کنیم  و با خواندنش می توانیم احساس تمسخر، امید، ناامیدی و عصبانیت را که نسبت به داستان داریم با هم به اشتراک بگذاریم.  اشتراک گذاری احساسات به ما کمک می کند تا با هم ارتباط برقرار کنیم. داستان ها باعث می شوند که افراد یک جا جمع شوند و باهم ارتباط برقرار کنند. داستان ها بدون در نظر گرفتن زبان، مذهب، گرایشات سیاسی و یا قومیت ما، باعث می شوند که ما باهم ارتباط برقرار کنیم، ناگفته نماند که داستان ها ما را تبدیل به یک انسان می کنند.

برند تامز، یک مثال خوب برای این موضوع است. این برند با اشتراک گذاری داستان هایی درباره ی مشتریان و کارکنان فروشگاه، آنقدر پیشرفت کرد که نه تنها فروشش بیشتر شد بلکه تبدیل به یک برند جهانی شد.

داستان ها باعث برانگیخته شدن حس کنجکاوی افراد می شوند

وقتی برندها، معتبر و جهانی می شوند، به مصرف کنندگان کمک میکنند تا با آنها و کارمندان شان ارتباط برقرار کنند. بازی کردن با احساسات افراد و نقل حوادث خوب و بد باعث می شود که داستان حس کنجکاوی آنها را برانگیخته کند. داستان ها باعث ارتقاء برند می شوند. همچنین، صحبت کردن درباره ی محصول یا برندتان باعث افزایش شهرت تان می شود.

برای نوشتن یک داستان خوب باید چکار کرد؟

اینکه یک داستان، خوب یا بد است، به نظر افراد بستگی دارد. داستان های خوب باید این ویژگی ها را داشته باشند:

1. سرگرم کننده: داستانهای خوب باعث می شوند که خواننده درباره ی اتفاقاتی که بعداً رخ می دهد، کنجکاو باشد.
2.  آموزشی: داستان های خوب حس کنجکاوی خواننده را افزایش داده و باعث افزایش سطح علمی او می شوند.
3. سازمان یافته: داستان های خوب به گونه ای سازمان یافته اند که باعث انتقال پیام و تشویق خوانندگان می شوند.
4. به یادماندنی: داستان های خوب و الهام بخش و طنز در ذهن خواننده ها می مانند.

3 ویژگی بارز داستان خوب 

1) شخصیت های داستان

هر داستان حداقل یک شخصیت دارد. شخصیت داستان، پلی بین داستان نویس و خواننده است. اگر مخاطبان شما بتوانند خودشان را جای شخصیت قرار دهند، احتمالا با علاقه ی بیشتری داستان شما را دنبال خواهند کرد.

2) کشمکش ها و اختلافات

کشمکش ها و اختلافات این را نشان می دهد که شخصیت چطور بر چالشها غلبه می کند. این اختلافات در داستان شما باعث برانگیخته شدن احساسات تان می شود. هنگام داستان گفتن باید روی چیزهایی که یاد گرفتید تمرکز کنید. اگر در داستان کشمکش و اختلافی وجود نداشته باشد، شباهتی به داستان ندارد.

3) نتیجه ی داستان

هر داستانی، پایانی دارد، ولی همیشه نباید پایان داستان خوب باشد. پایان داستان تان باید به شکلی باشد که نشان دهد انتهای داستان است و در رابطه با شخصیت ها و اختلافات و کشمکش ها صحبت شود تا خواننده ها آن را دنبال کنند.

حالا که می دانید داستان تان باید چه ویژگی هایی داشته باشد، سراغ نحوه ی نوشتن داستان میرویم.

پروسه ی داستان سرایی

همانطور که گفتیم، داستان سرایی یک هنر است. برای نوشتن داستان، خلاقیت، ذهن باز و تمرین لازم است. نقاشان، مجسمه سازان، و سفالگرها، از روشها و پروسه ی خلاقانه ی داستان سرایی خودشان استفاده می کنند. این کار به آنها کمک می کند تا بدانند از کجا شروع کنند، چطور دیدگاه شان را ارتقاء دهند، و چطور نویسنده ی بهتری شوند.

چرا این پروسه اهمیت دارد؟ زیرا، شما به عنوان یک سازمان یا برند، اطلاعات و پیام هایی دارید که میخواهید آنها را در داستان تان قرار دهید. چطور می دانید که از کجا شروع کنید؟ خب، با مرحله ی اول شروع می کنیم. بعد میفهمید که باید چه کاری انجام دهید.

مخاطبانتان را بشناسید

چه کسی می خواهد داستان شما را بشنود؟ چه کسی از داستان تان سود میبرد؟ برای نوشتن یک داستان جذاب، باید خواننده ها و افرادی که به داستان تان واکنش نشان می دهند را درک کنید. قبل از اینکه شروع به نوشتن کنید، درباره ی اهداف بازار و مشتریان تان اطلاعاتی بدست آورید. این پروسه، شما را با افرادی آشنا می کند که داستان تان را میخوانند، می بینند، یا به آن گوش می دهند.

پیام اصلی تان را مشخص کنید 

چه داستان تان یک صفحه یا بیست صفحه، ده دقیقه یا شصت دقیقه باشد، باید حاوی یک پیام اصلی باشد. قبل از اینکه شروع به نوشتن کنید باید هدف و پیام اصلی تان را بدانید.آیا داستان سرایی تان روی فروش محصول یا افزایش درآمد تاکید دارد؟ اطلاعاتی درباره ی کالا ارائه می دهد؟ هدف داستان تان چیست؟ به منظور نوشتن هدف داستان، داستان را در 6 تا 10کلمه خلاصه کنید. اگر این کار را انجام ندهید، داستان تان حاوی پیام اصلی نیست.

چه داستانی می خواهید تعریف کنید

همه ی داستان ها یک شکل نیستند. برای اینکه تصمیم بگیرید چه داستانی تعریف کنید، باید از احساسات خواننده هنگام خواندن داستان اطلاع داشته باشید. این به شما کمک میکند که بدانید چه چیزی میخواهید بنویسید و از اهداف داستان آگاه باشید.

اهداف تان می تواند یکی از موارد زیر باشد:

• به افراد اطلاعاتی درباره ی خودتان دهید: داستانی را بگویید که ویژگی های مبارزات واقعی، انسان دوستانه، شکست ها و پیروزی ها را نشان می دهد. امروزه هم، مصرف کنندگان از برندهایی که داستان سرایی می کنند، خرید می کنند.
• ارزشها را در نظر بگیرید: داستانی را تعریف کنید که در آن از احساسات، شخصیت ها و موقعیت های مشابه استفاده شود، تا خوانندگان بتوانند آن داستان را مانند داستان زندگی خودشان تصور کنند و  درک کنند که چگونه این داستان در زندگی خودشان اتفاق بیفتد. این وقتی مهم است که درباره ی ارزشهایی صحبت می کنید که افراد با آنها موافق نیستند یا آنها را درک نمی کنند.
• ارتباطات را ارتقاء دهید: داستانی تعریف کنید که خواننده ها تشویق شوند تا درباره ی آن بحث کنند و  آن را با دیگران به اشتراک بگذارند. از موقعیت یا تجربیاتی استفاده کنید که برای دیگران هم اتفاق افتاده است. از موقعیت ها و شخصیت هایی استفاده کنید که نظر اکثر خواننده ها را جلب می کنند.
• علم و تحصیلات برای شما مهم است: داستانی تعریف کنید که حاوی تجربیات متفاوتی است و خواننده ها می توانند از مشکلاتی که رخ داده درس بگیرند و از راه حل هایی که استفاده شده، چیزی یاد بگیرند. و درباره ی راه حل های دیگر بحث کنند.

شروع به نوشتن هدف از نوشتن داستان کنید

هدف و مقدمه ی داستان مشابه هستند. بعد از خواندن داستان می خواهید که خواننده هایتان چه کاری انجام دهند؟ آیا از آنها درخواست پول می کنید، یا در یک خبرنامه عضو شوند، یک دوره را بگذرانند یا محصولی بخرند؟ این موضوع را در کنار هدف خود مشخص کنید.

نوع داستان تان را مشخص کنید

 داستان ها می توانند به شکل های مختلفی باشند. بعضی از داستان ها خوانده می شوند، بعضی از داستان ها تماشا و به برخی از داستان ها گوش داده می شود. اینکه چه نوع داستانی بنویسید به عواملی مثل زمان و سرمایه تان بستگی دارد. در اینجا، شما را با انواع داستان ها آشنا می کنیم:

1. داستان نوشتاری: این نوع داستان، در مقالات، پست های وبلاگ و کتاب نوشته می شود. داستان نوشتاری، بیشتر حاوی متن و تعدادی تصویر است. نوشتن این نوع داستان ها راحت تر است و فقط به قلم و کاغذ نیاز دارید.
2. داستان  گفتاری: این نوع داستان توسط افراد در ارائه ها خوانده می شود. برای انتقال پیام و برانگیخته شدن احساس خواننده ها نیاز به تمرین و مهارت دارید.
3. داستان شنیداری: این داستان ها با صدای بلند خوانده شده، ولی ضبط می شوند. داستان های شنیداری معمولاً به شکل پادکست و مطابق با تکنولوژی جدید هستند. ایجاد داستان های شنیداری، کم هزینه است.
4. داستان دیجیتال: این نوع داستان از طریق ویدیو، بازی و انیمیشن به گوش دیگران میرسد. این نوع داستان نسبت به داستان های دیگر باعث برانگیخته شدن بیشتر احساسات خواننده می شود، به همین دلیل گران است. اما فراموش نکنید که پیامی که انتقال میدهید از کیفیت ویدیو مهمتر است.

شروع به نوشتن کنید

 حالا وقتش رسیده که کاغذ و قلم بردارید و شروع به نوشتن کنید. باید هنگام نوشتن، هدف اصلی و مخاطبانتان را در نظر بگیرید.

 داستان تان را به اشتراک بگذارید

 فراموش نکنید که داستان تان را به اشتراک بگذارید. شما می توانید داستان را در رسانه های اجتماعی به اشتراک بگذارید. همچنین، شما می توانید داستان ها را در وبلاگ به اشتراک بگذارید. داستان های دیجیتال می توانند در یوتیوب  به اشتراک گذاشته شوند. هر چقدر داستان ها را در جاهای مختلف به اشتراک بگذارید، مخاطبانتان بیشتر با آنها ارتباط برقرار می کنند.

قوانینی برای یک داستان سرایی خوب

1.  داستان ها باید برای افراد در موقعیت های واقعی هم رخ داده باشند.آنها باید واقعی باشند.
2. داستان های خوب، باید ساختار و هدف مشخصی داشته باشند.
3. داستان های خوب، باعث برانگیخته شدن احساسات ما می شوند.
4. داستان ها، باید ذهن خواننده را به چالش بکشند.
5. داستان های خوب، ساده هستند و افراد روی آنها تمرکز می کنند. اگر داستان های ساده بنویسید، افراد جذب آنها می شوند و داستان را دنبال می کنند. با خواندن داستان تان برای افراد دیگر و تماشا کردن واکنش و سوالات آنها می توانید بفهمید که داستانی که نوشتید خوب است یا نه.

چند نکته برای داستان سرایی بهتر

در ادامه به نکاتی میپردازیم که به شما برای داستان سرایی بهتر کمک خواهد کرد:

شما باید داستان هایی را تعریف کنید که به آنها علاقه دارید

هنگام کتاب خواندن برای بچه ها یا سخنرانی برای مدیران شرکت، داستان هایی که به آنها علاقه دارید را تعریف کنید. متناسب با هر موقعیتی که در آن قرار دارید، داستانهای زیادی وجود خواهد داشت. داستانی را انتخاب کنید که بتوانید آن را درک کنید و از آن لذت ببرید.

 برای نوشتن داستان زمان بگذارید

برای اینکه یاد بگیرید که چطور داستان بنویسید، زمان بگذارید. فقط سراغ داستان هایی نروید که یکبار شنیدید. داستان را به بخش های مختلف تقسیم کنید. بعد نوشتن داستان، از یک نفر بخواهید نظرش را راجع به داستان تان بگوید.

داستان های کلیشه ای ننویسید

همه ی ما وقتی فیلم می بینیم یا کتاب می خوانیم، با بخش های کلیشه ای مواجه می شویم. مهم است  به این فکر کنید که چطور وقتی با این کلیشه ها روبرو می شوید باعث احساس ناراحتی تان می شوند، در این صورت، احتمالاً کمتر از آنها در داستان تان استفاده می کنید.

بخش هایی از داستان را حذف کنید

افرادی که بار اول است که یک داستان را تعریف می کنند، لازم نیست که همه ی بخش های آن را تعریف کنند. داستان سرایی در لحظه اتفاق میفتد، پس لازم نیست که همه ی جزئیات را توضیح دهید. از خودتان بپرسید که آیا الان لازم است که این قسمت از داستان را تعریف کنم؟ این کار منطقی است؟

با صدای بلند داستان را تعریف کنید

اگر آماده باشید، اعتماد به نفس تان بیشتر خواهد بود. سعی کنید با اعتماد به نفس صحبت کنید. صدایتان را بلند کنید تا شنوندگان به وضوح صدای شما را بشنوند.

تند تند داستان را تعریف نکنید

اگر به خودتان اعتماد داشته باشید، در خواندن داستان عجله نمی کنید. شما می خواهید به اندازه ی کافی آهسته صحبت کنید تا مخاطبان به راحتی داستان را درک کنند، اما خیلی هم آرام صحبت نکنید تا حواس شان به موضوع دیگر پرت نشود.

استفاده از میکروفن را فراموش نکنید

در بیشتر مواقع، شما به میکروفن نیاز دارید. بیشتر سخنران ها برای سخنرانی در گروه های کمتر از 25 نفر از میکروفن استفاده نمی کنند. مبتدیان، از میکروفون استفاده می کنند، مگر اینکه برای افراد کمی سخنرانی کنند.

با مخاطبانتان ارتباط چشمی برقرار کنید

تماس چشمی حین داستان نویسی اهمیت دارد. تماس چشمی باعث می شود که مخاطبانتان جذب حرف هایتان شود، طوری فکر می کنند که انگار توجه شما روی آنها است.

به نحوه ی حرکات دستهایتان اهمیت دارد

بعضی از افراد، حین داستان سرایی نمی دانند که با دست هایشان چه کاری انجام دهند. شما باید برای تسلط بر این کار زمان بگذارید. حرکات تان باید طبیعی باشد. برای اینکه بفهمید هنگام داستان سرایی، حرکات دست تان به چه صورت باشد، زمان بگذارید.

داستان تان، یک درس اخلاقی داشته باشد

داستان ها به افراد درس میدهند. داستان سرایی بهترین راه برای آموزش دادن به افراد از طریق داستان گفتن است. شما می توانید نظر افراد را بپرسید که آیا دوست دارند که داستان تان یک پایان اخلاقی داشته باشد یا نه.

قدرت احساسات را دست کم نگیرید

خوانندگان را با محتوای احساسی درگیر کنید. اگر خواننده ها با شخصیت های داستان ارتباط برقرار کنند، کتاب را کنار نمی گذارند. به علاوه اگر داستان، احساسات افراد را درگیر کند، آنها حتی ممکن است شب بیدار بمانند و آن داستان را بخوانند.

شخصیت هایی ایجاد کنید که مورد علاقه ی خواننده است

ارتباط برقرار کردن خواننده ها با شخصیت داستان، حائز اهمیت است. به این فکر کنید که چه کاری می توانید انجام دهید تا شخصیت ها واقعی به نظر برسند. درباره ی حقایق تحقیق کنید و جستجوهای مختلف انجام دهید تا مطمئن شوید که شخصیت ها واقعی هستند.

دیالوگ های موثرایجاد کنید

دیالوگ های موثر، به جان بخشی  شخصیت ها و پیشبرد داستان کمک می کنند. داستان های نویسندگان مشهور را بخوانید تا موقع نوشتن دیالوگ ها از آنها الهام بگیرید.

اگر می خواهید که سخنران بهتری باشید، باید برخی از تکنیک های داستان نویسی خوب را توسعه دهید. برای بیان یک داستان روش های زیادی وجود دارد، اما داستان سرایی باعث شکل گیری ارتباط بین شنونده و داستان پرداز می شود.

نتیجه گیری:

 داستان سرایی، یک هنر است. داستان سرایی یک پروسه است که هم برای کسب و کار و هم مشتریان تان، باارزش است. داستان ها باعث می شوند که افراد باهم ارتباط برقرار کنند، و واکنش نشان دهند. همچنین، امروزه، مصرف کننده ها براساس اینکه چه چیزی می فروشید تصمیم نمی گیرد، بلکه براین اساس تصمیم می گیرند که چرا آن را می فروشید.

منابع:

https://blog.hubspot.com/marketing/storytelling

https://deepstash.com/idea/9392/6-rules-for-great-storytelling

https://www.toledolibrary.org/blog/the-art-of-storytelling-5-tips-on-crafting-compelling-storylines

http://storyteller.net/storytelling-tips-9-tips-for-better-storytelling-today/