10 اشتباه در تولید محتوا که مخاطب را فراری می­دهد!

10 اشتباه رایج در نوشتن وجود دارد که باعث می­شود خواننده، از نوشته­ ی ما به نوشته­ ی دیگران پناه­ ببرد:

1) شروع محتوا طوفانی نیست!

اولین چیزی که در یک متن موردتوجه­ است، عنوان آن است. عنوان، باید به گونه ­ای باشد که مخاطب در دلش بگوید: " این همون چیزیه که من می­خوام! " درواقع، عنوان و شروع مناسب، در خواننده حس نیاز ایجاد می­کند و او را به خواندن تشویق می­کند. اما یک عنوان مناسب چگونه ­است؟ عنوان خوب، باید حداقل سه ویژگی داشته ­باشد:

• کوتاه باشد.
• گویای هدف نوشته­ ی شما باشد.
• کلمات سازنده ­ی آن آشنا بوده و نیازمند توضیح نباشند.

قطعا یک مخاطب، هرقدر هم عجول باشد، برای قانع شدن فقط به عنوان نیاز ندارد! بنابراین، به سرعت به اولین خطوط و پاراگراف ­ها توجه می­کند. سعی کنید خط اول شما، محتوای یک سوال، یا به هرنوعی بیانگر هدف نوشته ­باشد. هماهنگی هدف نوشته با هدف مخاطب، او را روی متن شما میخکوب خواهدکرد و شما در تمام طول متن، فرصت دارید پایبندی به این هدف را ثابت کنید، پس سعی نکنید در همان ابتدا به بیان جزییات بپردازید، چون مخاطب فرصت خواندن همه مطلب را ندارد، از کل به جز­ء حرکت کنید و کم کم برای بیان کلی خود، دلایل جزیی بیاورید.

2) محتوا را ساده و صریح نمی نویسید!

دوره ­ی سخت حرف زدن برای باسواد به نظررسیدن گذشته ­است! مخاطب شما، دایره ­المعارف نیست، پس با او ساده و صریح حرف بزنید تا به سرعت بتواند حرفتان را درک کند.

کلمات ناآشنا، مفاهیم تخصصی که فراتر از حد معقولند، جملات بلند که یک سرشان اینجــاست و یک­سرشان آن­سوی کره ­ی زمین، مخاطب را خسته و درمانده می­کند و او را به این نتیجه می­رساند که نوشته­ ی شما غیرقابل فهم است و او را به هدفش نخواهد رساند، پس در همان نگاه اول، دست از خواندن کشیده و دنبال مطلب ساده ­تری برای مطالعه می­گردد.

3) محتوا را شلخته می­نویسید!

یادتان نرود مخاطب، دوست دارد در همان نگاه اول، بفهمد چه می­گویید، بنابراین موارد مهم را بین کلمات حاشیه­ ای گم نکنید. برای موارد مهم، از خط اریب، پررنگ، خط­ کشی زیر کلمات، یا حتی رنگ متفاوت استفاده کنید تا مشخص باشند! برای نمونه در متنی­ که می­خوانید، برای نکات مهم از خط اریب استفاده شده ­است.

در مواقعی که قرار است چند نکته را بیان کنید، مورد بندی و شماره­ گذاری دقیق داشته­ باشید. شماره­ گذاری، مخاطب را قانع می­کند که شما اطلاعات دقیق و درستی به او ارائه داده­ اید و او را برای پذیرش شما ترغیب می­کند.

اگر قرار است اطلاعات سازمان­ یافته ­­ای را بیان کنید، یادتان باشد جدول­ ها گزینه­ های بسیار مناسبی برای انتقال اطلاعات در یک نگاه هستند و اگر در این اطلاعات کیفیت و کمیت مطرح است، نمودارها می­توانند به شما کمک کنند. مثلا جدول زیر، در یک نگاه به شما می­گوید خطاهای محتوانویسی که مخاطب را خسته­ می­کنند، چه هستند:

• عنوان نامناسب
• مشخص نبودن نکات مهم
• کلمات سخت و جملات طولانی
• طراحی نامناسب صفحات
• عدم ارجاع به منابع کافی و مناسب
• استفاده نکردن از عکس
• حاشیه رفتن و پرگویی
• متناسب نبودن با صفحه گوشی
• تاکیدنداشتن روی موضوع اصلی
• نداشتن نتیجه گیری مناسب

4) انگار روی صفحه­ مورچه ­ها رژه می­روند!

تفکر "پر کردن تمام صفحه" از کلاس­های نقاشی در ذهن همه­ ی ما مانده ­است، اما یادتان باشد که محتوای شما، هرقدر هم هنرمندانه باشد، بوم نقاشی نیست! پس از پر کردن تمام صفحه با واژه­ ها و تصاویر و نمودار و...  غیرضروری دست بکشید. هرچه ساده­ تر، جذاب­تر!

درواقع صفحه­ ی شلوغ، در همان نگاه اول بدون خواندن متن، مخاطب را فراری می­دهد، چون متن ناخواناست و او اصلا دیگر به هدف نوشته فکر هم نمی­کند!

برای حل این مشکل، نیاز به طراحی مناسب صفحات دارید. یک صفحه­ ی مناسب و زیبا، در عادی­ ترین حالت، باید ویژگی­ های زیر را داشته ­باشه باشد:

• رنگ­بندی درست (از رنگ­های تند که چشم را اذیت می­کنند استفاده نکنید)
• فاصله­ ی مناسب خطوط به طوری که درهم نروند.
• فونت متناسب و یک دست ( فونت ساده و غیر شکسته، پررنگ و درشت در عنوان و نازک و متوسط در متن)

5) محقق خوبی در محتوا به نظر نمی­رسید!

مخاطب باید به این باور برسد که شما، اهل علم هستید و به او اطلاعات صحیح و درست ارائه می­دهید. برای اثبات این موضوع، باید به گونه ­ای او را با نوشته­ های قبلی خود و منابعی که به آن­ها مراجعه کرده  ­اید مواجه کنید. این کار، باعث می­شود مخاطب فراتر از آن­چه می­گویید نیز اطلاعات کسب کند و این خود با نزدیک کردن او به هدفش، عامل جذب بیشتر به مطلب است.

برای این­کار، از لینک ­هایی استفاده کنید که او را برای کسب اطلاعات بیشتر، به مطالب قبلی خودتان یا منابع دیگر ارجاع دهد. هم­چنین، اشتباه استفاده از منابع محدود را مرتکب نشوید و حتما برای نوشتن از بیش از سه منبع (انگلیسی و فارسی) استفاده نموده و آن­ها را به مخاطب معرفی کنید تا در صورت نیاز، مطالعه کند. 

6) هوش تصویری در محتوا را نادیده می­گیرید!

کتاب­ها و متن­ های تصویری، ما را یاد کتاب­ های کودکانه می­اندازد، اما این تفکر در تولید محتوا راهی ندارد! در نوشته ­های خود، به ازای هر 400 الی 500 کلمه، از یک تصویر متناسب با متن استفاده کنید. این­کار، نه تنها باعث می­شود مخاطب در نگاه ­اجمالی، متوجه مرتبط بودن مطلب با خواسته­ ی خود شود، بلکه سطح فهم او را بهبود می­بخشد و از میزان خستگی مخاطب به دلیل مواجهه بیش­ از حد با کلمات و جملات، می­کاهد.

این تصاویر شامل عکس ­های مرتبط با موضوع و عکس­ نوشته ­هایی هستند که می­توانند به روشن­ تر شدن مطلب کمک کنند.

تصاویر، می­توانند با جست و جو در گوگل، یا از طریق سایت­ هایی مثل موارد زیر انتخاب شوند:

https://dribbble.com/

https://www.pinterest.com/

7) اهل حاشیه­ رفتن در محتوا هستید!

یادتان باشد، حتی اگر یک محتوای تاریخی تولید می­کنید، نباید مثل یک مورخ بنویسید؛ چنین مطالب مفصلی در کتاب­ها به قدر کافی وجود دارد و اگر نیاز باشد، مخاطب به همان­ ها مراجعه می­کند! سعی کنید اصل و اساس مطلب را بیان کنید و جز در موارد کوتاهی که برای استراحت مخاطب است، از داستان­ پردازی و حاشیه ­گویی بپرهیزید. تفاوت زیادی بین داستان پردازی و نویسندگی محتوا وجود دارد. در این بیان کلی، نکات اصلی، تعریف­ ها، اصطلاحات کاربردی، راهکارها و مثال­ ها در اولویت هستند.

8) در نوشتن محتوا با تکنولوژی غریبه ­اید!

فکر کنید در مترو نشسته ­اید و ناگهان، سوالی به ذهنتان می­رسد، احتمال استفاده از کدام بیشتر است؟ کتاب؟ رایانه؟ یا گوشی همراه؟

قطعا بخش عظیمی از فرآیند کسب و تبادل اطلاعات از طریق اینترنت، به وسیله تلفن همراه اتفاق می­افتد. چراکه امکان استفاده­ اش تقریبا در همه­ جا فراهم است و به راحتی در دسترس قرارمی­گیرد. اما متاسفانه محتوای بسیاری از سایت­ها، برای مطالعه در موبایل، بهینه­ سازی نشده ­است و این مشکل، قطعا در همان قدم اول مخاطب را مایوس خواهدکرد، زیرا متن ناخواناست یا خواندن آن به قدری طاقت فرساست که حتی اگر در نهایت فایده هم باشد، به خواندنش نمی ارزد. بنابراین، این مورد را حتما در انتخاب فونت، رنگ، اندازه، نوع طراحی و... مورد توجه قرار دهید.

9) فراموشکار هستید!

گاهی محتوا نویس، هنگام نوشتن فراموش می­کند که اصلا برای چه دارد می­نویسد؟ این موضوع، مخاطب را نیز سردرگم می­کند و او را به هدف موردنظرش نمی­رساند. مثلا، شما دارید درباره­ ی سعدی، شاعر ایرانی و ویژگی شعر او صحبت می­کنید، اما در طول نوشته، دیگر نامی از خود سعدی نمی­آورید و گویی اصلا مشخص نیست ویژگی چه چیزی و چه کسی را دارید بیان می­کنید؟

بنابراین، سعی کنید در طول نوشته، مدام به خود و مخاطب یادآوری کنید که دارید درباره چه موضوعی صحبت می­کنید و به دنبال چه هدفی هستید تا سررشته­ ی کلام از دست خواننده درنرود و فکرنکند که مطلب، آن چیزی که او می­خواهد نیست.

مثلا، در این نوشته، مدام این نکته یادآوری شده ­است که این خطاها، موجب فرار مخاطب از خواندن نوشته می­شود، بنابراین ما می­دانیم که داریم هدف عنوان و مقدمه را همچنان دنبال می­کنیم.

10) در محتوا بحث بی­ نتیجه می­کنید!

گرچه ممکن است فکرکنید چون نتیجه­ گیری در آخر مطلب قراردارد، پس مخاطب هم در آخر سراغ آن می­رود، اما اشتباه می­کنید! اغلب خوانندگان اجمالی، در اولین نگاه، سریع آغاز تا پایان متن را بررسی می­کنند تا ببینند با چه هدفی شروع شده و در نهایت به کجا رسیده­ است؟ اگر نتیجه­ گیری و خلاصه نویسی خوب و مرتبط با متن نداشته ­باشید، خواننده در نگاه اول به این نتیجه می­رسد که گرچه هدفش با شما یکسان است، اما با خواندن این نوشته، به نتیجه­ ی مطلوبش نخواهد رسید! پس، یک پایان­بندی متناسب با هدف نوشته و آن­چه در متن گفته­ شده ­است تنظیم کنید تا به اقناع مخاطب کمک کنید.