محتوای وایرال چیست ؟ بررسی ویژگی های محتوای ویروسی

محتوای وایرال (Viral) چیست؟

وایرال چیست؟ این عبارت در لغت به معنای ویروسی ا‌ست! اما اشتباه نکنید. این ویروس آن ویروسی نیست که به عنوان بدافزارها می‌شناسیم!! بلکه به معنای آن است که محتوایی به سرعت در حال دست به دست شدن در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی می‌باشد و بصورت تصاعدی و مانند شیوه‌ی شیوع یک ویروس در بدن، در حال گسترش در اینترنت است. بهترین معادل فارسی برای عبارت وایرال، "فراگیر شدن" است و ما نیز سعی می‌کنیم از این پس از همین عبارت در سراسر مقاله استفاده کنیم.

هر نوع محتوای آنلاینی که نظر کاربر را جلب کند و آن را در صفحات خود به اشتراک بگذارد، محتوای وایرال است. حالا این خوب است یا بد؟

در نگاه اول این مسئله خیلی خوب است. همه تولیدکنندگان و دیجیتال مارکترها به دنبال تولید محتوایی هستند که بعد از پست شدن، به سرعت در شبکه‌های اجتماعی توسط کاربران خود و دیگران به اشتراک گذاشته شود. این مسئله به راحتی می‌تواند در افزایش آگاهی برند کمک زیادی کند.

از یک جهت دیگر می‌تواند منفی باشد. اجازه بدهید که دید منفی را به این صورت توضیح بدهیم. اشتراک‌گذاری زیاد فقط نشان دهنده وایرال بودن محتوا نیست. بلکه بحث و تبادل نظر در خصوص آن و اینکه چقدر تأثیرگذار بوده هم باید در نظر گرفته شود. متأسفانه بعضی از شرکت‌ها از کاربران خود درخواست می‌کنند که محتوای آن‌ها را به اشتراک بگذارند. این روزها هم نمونه آن بسیار زیاد است. شخصی متنی آموزشی در صفحه‌ اینستاگرام خود قرار می‌دهد و از دنبال کنندگان خود درخواست استوری کردن آن را دارد. خب خیلی از فالوورها به دلیل رودربایستی یا اینکه خود شخص را می‌شناسند، این کار را انجام می‌دهند، نه برای محتوا. به این صورت فرد هم فکر می‌کند این محتوا وایرال بوده است.

مسئله دیگر اینکه محتوای شما وایرال می‌شود؛ اما این به دلیل کیفیت بالا نیست، بلکه برای نقد منفی آن است. احتمالاً در فضای لینکدین زیاد به این نوع محتوا برخورد داشته‌اید. کسی مطلبی در خصوص جذب کارآموز می‌نویسید. به دلیل شرایط خاص و بعضاً غیرانسانی، این محتوا در خود فضای لینکدین و حتی توییتر وایرال می‌شود. هدف از این وایرال نقد منفی است که باعث تخریب چهره فرد می‌شود. پس هر وایرالی خوب نیست. محتوایی ویروسی خوب است که به دلیل ماهیت مثبت و دادن اطلاعات درست در شبکه‌ها پخش شود.

چه نوع محتوایی، وایرال می شود؟

مطمئناً می‌خواهید بدانید که چرا برخی محتواها در فضای مجازی با سرعتی باورنکردنی توسط کاربران دست به دست می‌گردد؟ جالب است بدانید طی پژوهشی که دانشمندان پیرامون این موضوع انجام دادند، به این نتیجه رسیدند که اغلب محتواهایی که در دنیای مجازی و همچنین شبکه‌های اجتماعی بصورت گسترده منتشر شده اند همگی دارای سه ویژگی زیر بوده اند:

1) محتوایی که باعث برانگیختگی احساسات می شود

هر محتوایی که بتواند احساساتی مانند تحسین، حیرت، غم، نوع‌دوستی، دل‌سوزی، شادی فراوان، و دیگر احساسات این چنینی را در کاربران برانگیخته کند، بدون شک شانس بسیاربالایی در فراگیر شدن دارد. جالب است بدانید که محتوای شما ممکن است احساساتی ضد و نقیض را نیز برانگیخته کند و به اصطلاح دارای موافقان و مخالفانی هم باشد. اگر بتوانید با مطلب‌ تان هردو نوع احساس را به حد زیادی برانگیخته کنید، به عنوان مثال اگر موافقان با احساس شادی و غرور، و مخالفان محتوا با احساس خشم و تمسخر محتوای شما را با دیگران به اشتراک بگذارند، درهرحال شما موفق شده اید و مطلب شما به صورت گسترده مورد بازدید قرار گرفته است! می‌خواهیم بدانید که قرار نیست برای خلق یک محتوا، الزاماً همه را راضی نگه‌دارید. شما می‌توانید با برانگیختن احساسات کاربران، محتوای خود را درسطحی گسترده به اشتراک بگذارید.

2) محتوایی که پیام مثبت دارد 

یک محتوا می‌تواند به چندین دلیل و بسته به شرایط مختلفی فراگیر شود. اما همواره یک محتوای مثبت، شانس بهتری برای فراگیر شدن دارد. پس همیشه سعی کنید که محتوای شما دارای پیامی مثبت برای مخاطبان باشد.

3) محتوایی که مفید و کاربردی است 

اگر شرایط یک محتوا را یکسان در نظر بگیریم (شرایطی مانند شهرت نویسنده، محل انتشار محتوا، پیچیدگی موضوع و ‌...) محققان به این نتیجه رسیده اند که یک محتوای کاربردی و مفید، زودتر فراگیر می‌شود. پس سعی کنید موضوعاتی را برای تولید محتوای خود انتخاب کنید که هرچه بیشتر در زندگی روزمره‌ی مخاطبان‌تان کاربرد داشته باشد. سعی کنید دغدغه‌های مشترک مخاطبان‌ تان را مورد هدف قرار دهید تا آن‌ها نیز به مطالب شما واکنشی بهتر نشان دهند.

با در نظر گرفتن این سه ویژگی به این نتیجه می‌رسیم که محتوای ما، اگر بتواند احساس خوبی درمخاطب خود ایجاد کند، حتی اگر مضمون آن ارزنده نباشد، بازهم شانس کافی برای فراگیر شدن خواهد داشت.

انواع محتوای وایرال

پس از درک مفهوم محتوای وایرال، به سراغ تعریف 9 مورد از انواع محتوای ویروسی می رویم:

محتواهای فهرستی (List Type Articles)

مطالبی که شما در آن فهرستی را معرفی می‌کنید. این فهرست می‌تواند شامل تکنیک‌های انجام دادن یک کار، توصیه، روش، مکان‌های پربازدید و غیره به صورت شماره‌ای یا بولت پوینتی باشد. «20 تکنیک برای امن کردن خانه خود در ایام نوروز» یک نمونه محتوایی فهرستی است که امکان وایرال شدن آن خیلی زیاد است. فقط به شرط اینکه این 20 مورد واقعاً جدید و کاربردی باشند.

تعریف عملیاتی محتوا (Action Defining or How to Content)

در این نوع محتوا دستورالعمل‌هایی برای انجام کاری معرفی می‌شود. مثال‌های بسیار زیادی می‌توان برای این نوع محتوا زد. «روش‌های خوشمزه کردن سوپ»، «تکنیک ساده برای جلوگیری از هک صفحه ‌اینستاگرام»، «چگونه محتوای وایرال در اینستاگرام بنویسیم» و غیره. هر چیزی به این صورت اطلاعاتی از نحوه انجام یک کار به کاربران می‌دهد، به خوبی ویروسی می‌شود. فقط نکته اینکه هم باید کاربردی و جدید و هم اینکه کوتاه باشند. هرچه کوتاه‌تر، بهتر است.

محتواهای معرفی (What is & Where is)

محتوایی که به معرفی مکان خاصی می‌پردازد. هرچه معرفی خاص ‌تر باشد، احتمال وایرال شدن بیشتر است. برای مثال، اگر قصد معرفی تهران را دارید، بهتر است که به توضیح نقاط خاص بپردازید. نقاطی که کمتر کسی از آن اطلاعات دارد. هرچه داده‌های جدیدتری بنویسید، نرخ ویروسی شدن بیشتر خواهد بود.

محتوای تحقیقاتی (Research Content)

محتوایی که بر اساس تحقیقات به دست آمده و آماری را نشان می‌دهد، این روزها بیشتر از بقیه در شبکه‌ها به اشتراک گذاشته می‌شوند. آمار استفاده از اینترنت، خریدهای اینترنتی، استفاده از شبکه‌های مجازی، مقایسه دو کالا، آمار آلودگی هوا و غیره که البته این روزها بهتر است که با منبع صحبت شود.

محتوای توصیه‌ای (Preaching Content)

کاربران در اینترنت به دنبال روشی برای حل مشکلات خود هستند. حالا این مشکلات می‌تواند روحی، مدیریتی، زمانی، دینی و غیره باشد. هرچه چنین محتوایی کامل‌تر باشد، احتمال اشتراک‌گذاری آن هم زیاد خواهد بود. در نوشتن چنین مطالبی سعی کنید که به مشکلات و روش‌های حل دقیق آن بپردازید. صرفاً نباید روش فیزیکی باشد، بلکه می‌تواند مربوط به ذهن افراد هم باشد. در نهایت باید راه حلی به کاربر ارائه شود.

محتوای مربوط به جنسیت خاص (خانم ها یا آقایان)

«کارهایی که نباید آقایان انجام دهند» یا «بانوان چه کاری برای زیباتر شدن انجام دهند» از نمونه محتواهای ویروسی هستند که در شبکه‌های اجتماعی بیشتر به اشتراک گذاشته شدند. هرچه محتوای شما اختصاصی‌تر و مربوط به حوزه خاصی باشد، احتمال اشتراک‌گذاری و وایرال شدن آن در گروه و شبکه‌های خاص بیشتر خواهد بود.

محتواهای ترند (Trend Content)

محتوایی که مربوط به ترند روز باشند؛ برای مثال آلودگی هوا یا ایام نوروز. خبر، نکته، توصیه و هرچه مرتبط با ترندها است، بیشتر از بقیه محتوا در آن روزها به اشتراک گذاشته می‌شود.

محتوای جملات افراد مشهور (Quotation Content)

فرقی ندارد که در چه حوزه‌ای باشد؛ مدیریتی، روانشناسی و حتی سیاسی. جمله نوشته‌ها به همراه عکس خیلی خوب به ویژه در اینستاگرام به اشتراک گذاشته می‌شوند.

محتوای ویدئویی (Video Content)

ویدئوها این روزها محبوب‌ترین محتوا بین کاربران هستند. ویدئوها با هر موضوعی خیلی سریع در اینترنت به اشتراک گذاشته می‌شوند: سیاسی، طنز، آموزشی و غیره. برای اینکه نرخ وایرال ویدئو بیشتر شود، باید سعی شود که یا خیلی تخصصی اینکه جنبه عمومی داشته باشد. بین آن‌ها نباشد.

اما سوال این است که چگونه می‌توانیم یک محتوای ویروسی خوب داشته باشیم؟ در ادامه با شش گام بسیار مهم آشنا می‌شویم که به گفته‌ی جان برگر (یکی از بزرگترین اساتید وایرال مارکتینگ جهان) اصلی‌ترین ویژگی های یک محتوای ویروسی هستند.

ویژگی های یک محتوای ویروسی (Viral Content)

1)  اعتبار اجتماعی (Social currency)

نویسندگان زیرک و باهوش می‌دانند که مردم معمولا راجع‌به مطلبی با دیگران صحبت می‌کنند که به آن‌ها احساس هوشمندی بیشتر بدهد. به عبارتی یاید تلاش کنید که محتوای شما باعث شود مخاطب حس کند که با صحبت درباره‌ی این محتوا با دیگران، اعتبار بالاتری در اجتماع پیرامون خود به دست خواهد آورد.

 2) جرقه‌ها و محرک‌ها (Triggers)

یک محتوای خوب باید بتواند ذهن مخاطب را به خود درگیر کند. اگر بتوانید ذهن مخاطب‌تان را درگیر محتوای خود کنید، تردید نداشته باشید مادامی که آن‌ها به محتوای شما فکر می‌کنند، احتمالا با آن راجع به دیگران نیز صحبت خواهند کرد.

3) همگانی و همه‌ پسند بودن (Public)

اگر کمی هوش به خرج دهید به خوبی می‌توانید درک کنید که امروزه چه نوع محتواهایی می‌تواند برای قشر گسترده‌ای از مخاطبان جذاب باشد. سعی کنید همواره چیزی را خلق کنید که در سطح وسیعی از اجتماع موردپسند باشد.

4) ارزش کاربردی (Practical value)

همان‌طور که پیش از این گفته شد، محتواهای کاربردی و مفید که پیوند خورده با دغدغه‌های روزمره ی مخاطبان باشند، همواره شانس بیشتری برای دست به دست شدن در بین کاربران دارد.

5) داستان‌ها (Stories)

سخنان تان را در قالب داستان بیان کنید. استراتژی تولید محتوای خود را برپایه‌ی خلق یک داستان بنا کنید. طوری بنویسید که محتوای شما از ابتدا تا انتها دارای یک سیرِ تکاملی شیرین شبیه یک قصه باشد. به این صورت شانس شما برای درگیر شدن مخاطب بیشتر خواهد بود.

به خوبی می‌ توان دریافت که محتوایی با ویژگی‌های نام‌ برده، همان محتوایی است که همه ‌روزه درحال فراگیر شدن در صفحه های درخشان گجت‌هاست. اکنون که این ویژگی ها را به خوبی درک کردیم، بیایید ببینیم که برای خلق یک محتوای ویروسی با این ویژگی ها چه گام هایی باید برداریم.

مراحل تولید یک محتوای ویروسی (Viral content) 

1) جمع‌آوری اطلاعات برای محتوا 

تا می‌توانید درباره‌ی موضوع ‌تان مطالعه و تحقیق کنید. فراموش نکنید که منابع شما، حکم مهمات را در جنگ دارند. هرچه بیشتر درباره‌ی موضوع مورد نظر اطلاعات و منابع در اختیار داشته باشید، مهمات بیشتری در اختیار دارید و احتمال پیروزی شما در مسیر خلق محتوا بیشتر است. پس در کسب اطلاعات کوتاهی نکنید.

2) تعیین استراتژی محتوا 

به این مورد بیشتر می‌پردازیم زیرا متوجه خواهید شد که از اهمیت بسیاری برخوردار است. لطفا این گام مهم را سرسری نگیرید! اغلب نویسندگان محتوا تنها به این دلیل که در تعیین استراتژی مستند کردن آن کوتاهی می‌کنند هرگز به نتیجه‌ی مطلوب خود نمی‌رسند. پس شما با اهمیت دادن به این گام، خود را از زمره‌ی این نویسندگان خارج کنید! تعیین استراتژی محتوا به آن معنی‌ست که بدانید منابع اطلاعاتی خود را به چه صورت می‌خواهید در اختیار مخاطبان خود قرار دهید. این، درست مانند زمانی‌ست که یک نمایشنامه‌نویس برای بیان افکار خود، یک سناریوی کامل می‌نویسد. همانطور که خلق یک نمایش باشکوه بدون سناریو امکان پذیر نیست، خلق یک محتوای با کیفیت بدون تعیین استراتژی و مکتوب کردن آن نیز، مقدور نیست‌. در تدوین راهبرد محتوا سعی کنید همه‌ی موارد را درنظر بگیرید. زبانِ گفت‌گو، سطح شوخ ‌طبعی و یا جدیت در بیان، نوع تصاویر منتخب، و... اگر محتوای شما بصری و از نوع تصویر با ویدئو می‌باشد، مواردی مانند فونت، رنگ زمینه، رنگ لباس فرد مورد نظر، طراحی صحنه و در کل هرموردی که پیش‌نیاز خلق یک محتوای عالی ست باید از پیش تعیین شود. فراموش نکنید در نوشتن استراتژی، جزئیات اهمیت بسیار بالایی دارند. بنابراین استراتژی خود را تعیین و مکتوب کنید. سپس گام به گام بر اساس استراتژی تعیین شده پیش بروید تا به نتیجه‌ی دلخواه خود برسید.

3) تعیین هدف محتوا

باید بدانید که هدف شما از خلق محتوای وایرال چیست. دقیقا چرا مایلید که افراد زیادی محتوای شما را مورد توجه قرار دهند؟ آیا هدف تان صرفا رسیدن به عدد خاصی از بازدیدکنندگان است؟ آیا قصد دارید رکوردی تازه در سرعت انتشار و یا تعداد بازدید سایت ثبت کنید؟ آیا به فکر ارتقاء رتبه‌ی وب‌سایت یا صفحه‌ی اجتماعی خود هستید؟ اگر چنین اهدافی در سر دارید باید بگوییم که کاملاً در اشتباهید! بخاطر داشته باشید شما با افزایش آگاهی مخاطب، و انتقال یک احساس یا یک پیغام خوشایند و برانگیزاننده و حتا شاید با یک نوید خوش، در پی سوق دادن مشتریان احتمالی‌تان به سوی اهداف تجاری خود هستید. یقین حاصل کنید که هدف‌تان از خلق این محتوا، رساندن منفعتی به همگان باشد. شاید تصور کنید که آنچه گفتیم باهم فرق ندارند یا در نتیجه تفاوتی حاصل نخواهد شد. بسیار خب! خودتان امتحان کنید تا باور کنید دیدگاه شما از خلق یک محتوا چقدر در احساس خوب مخاطب‌تان تاثیرگذار است!

4) انتخاب عنوان محتوا 

با یک عنوان طوفانی آغاز کنید! سعی کنید عنوانی جنجال برانگیز و ترغیب کننده بیابید. مطمئن باشید که عنوان شما در تصمیم مخاطب برای مطالعه‌ی کامل مقاله تاثیر بسزایی دارد.پس از عنوان، این مقدمه‌ی شماست که تعیین می‌کند مخاطب‌تان محتوای شما را تا انتها دنبال می‌کند یا خیر! پس درنگ نکنید! جنجالی‌ترین خلاقیت‌هایتان را از همان ابتدا هزینه کنید و یقین حاصل کنید که عنوان و مقدمه‌ی شما به اندازه‌ی کافی برای ادامه ی توجه مخاطب، جذابیت دارند.

5) تمرکز روی موضوع محتوا 

مراقب باشید که در طول ارائه‌ی محتوا از مسیر اصلی خارج نشوید. تحقیقات نشان داده‌ محتوایی که بر روی یک موضوع تمرکز می‌کند، به نسبت محتواهایی که فرازهایی به چند سوی دیگر دارند، شانس بیشتری برای فراگیر شدن دارند. پس احتیاط کنید که محتوایتان تا حد امکان متمرکز بر هدف باشد و از خلق محتواهای چند وجهی ترجیحا خودداری فرمایید.

6) سادگی محتوا 

تا آن‌جا که می‌توانید نکات را با زبانی ساده و روان بیان کنید. این جمله‌ی موتزارت را فراموش نکنید که می‌گفت: "نبوغ، در سادگی‌ست! " هرچه بیان‌تان روان‌تر باشد، همراه کردن مخاطب با محتوا ساده‌تر بوده و تمایل آن‌ها به اشتراک گذاری محتوای‌تان افزایش می‌یابد.

7) ایده یابی در محتوا 

دقت کنید که نیاز نیست برای خلق هر محتوا لزوماً در پی ایده‌هایی ناب و بکر باشید. محتوانویسان زیرک همواره سایت‌های پربازدید و موفق مشابه را با دقت زیر نظر دارند و هر محتوای وایرالی را با دقت مورد بررسی قرار می‌دهند و از ایده‌های آنان، جهت خلق ایده‌های محتوا خود بهره می‌جویند. با این‌کار، می‌توانید بسیار در زمان خود صرفه جویی کنید. پس با این شیوه‌ی ایده یابی، از اینکه چرخ را مجددا از نو اختراع کنید خودداری نمایید!

8) زمان‌سنجی در محتوا

 هر محتوایی، در زمان صحیح خود ممکن است مخاطبان بسیاری را جذب خود کند. پس برای اینکه محتوای تولید شده ‌تان به سرعت فراگیر شود، اقتضای زمان خود و به اصطلاح سوژه های روز را به خوبی بشناسید و هرروز در این زمینه آپدیت و آگاه باشید.شما باید بدانید که امروز چه موضوعی می‌تواند نظرمخاطبان زیادی را به خود جلب کند.امروز مردم بیشتر پیرامون چه موضوعی گفت‌گو میکنند. عبارات کلیدی محتوایتان را بر اساس نیازهای روز، انتخاب کنید.

9) تضمین محتوا 

در طول محتوا، از آمار‌ها، نمودار‌ها، اعداد، تصاویر و نقل‌قول‌های هوشمندانه استفاده کنید. به این ترتیب سطح اعتماد عمومی مخاطب به محتوای شما به مراتب بالا و بالاتر می‌رود.

10) نتیجه ‌گیری محتوا 

این مورد را نیز دست ‌کم نگیرید. تیر نهایی شما برای تصمیم مخاطب‌ تان درباره‌ی به اشتراک‌گذاشتن محتوای شما، همین نتیجه ‌گیری شماست. به قول قدما، گاو را به دم رسانده رها نکنید. با یک نتیجه‌ گیری صحیح، کار را یکسره کنید! نتیجه‌گیری مطلوب، به معنای جمع‌بندی کل محتواست. اینجاست که باید بطور خلاصه محتوای خود را در ذهن مخاطب مرور کرده و آنچه از ابتدا از مخاطب می‌خواستید به او القا کنید! شما از ابتدا باید بدانید که جمع‌بندی محتوای‌تان چگونه‌است و همواره اطمینان حاصل کنید که در این مرحله نیز، مخاطب را بطور کامل در مسیر اهداف محتوا قرار داده باشید.

نتیجه گیری 

در انتها، فراموش نکنید که تولید محتوا نیز مانند هر مهارتی مستلزم تلاش و کسب تجربه است. هرچه به پیش بروید، مهارت‌تان بیشتر و بیشتر خواهد شد. شاید همه نتوانید در بالاترین سطح کیفیت مطلوب به خلق محتوا بپردازید اما با رعایت نکاتی که در این مقاله به آن‌ها اشاره شد، بدون تردید هرکدام از شما پتانسیل تبدیل شدن به یک محتوانویس حرفه‌ای را خواهید داشت؛ محتوانویسی می‌شوید که به محض انتشار محتواهایش در صفحات اجتماعی، بلافاصله توجه میلیون‌ها مخاطب را به سمت خود جلب می‌کند. این موضوع ابدا برای هیچ‌یک از شما غیرممکن نیست. بنابراین دست به کار شوید. تا می‌توانید درباره‌ی موضوع خود اطلاعات کسب کنید، استراتژی و هدف‌تان را باتوجه به ویژگی‌های بازار هدف‌تان انتخاب کرده و با دقت، به خلق محتوا بپردازید. فراموش نکنید که وظیفه‌ی شما برانگیختن احساسات مخاطب است. پس تا می‌توانید پرحرارت بنویسید. چنان شوقی در مخاطب خود ایجاد کنید که نتواند دربرابر وسوسه‌ی پخش محتوای شما مقاومت کند! اگر در همین یک مورد موفق عمل کنید، موفقیت شما در این مسیر تضمین شده است. و هزاران هزار واحد تجاری، خواهان خلق محتوای شما خواهند بود.